Plato – Đối thoại Socratic 1

PLATO – ĐỐI THOẠI SOCRATIC 1
(Euthyphro, Socrates tự biện, Crito, Pheado)
của dịch giả Nguyễn Văn Khoa

ĐINH HỒNG PHÚC

Plato là một trong những triết gia vĩ đại của một truyền thống vĩ đại, vốn đã sản sinh ra nền khoa học và triết học Tây phương: truyền thống triết học Hy Lạp. Như những mạch nước ngầm mãi chảy, tư tưởng của ông không ngừng được chuyển trao từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ vũ trụ văn hóa này sang vũ trụ văn hóa khác; và sự chuyển trao ấy đã tạo nên những nguồn cảm hứng mới mẻ để chúng ta làm mới lại cách nhìn của mình về chính thế giới của mình. Các tác phẩm triết học của ông liên tục được phiên dịch, và phiên dịch lại, sang nhiều ngôn ngữ trên thế giới, do đó, chúng trở thành một bộ phận quan trọng trong đời sống văn hóa của nhân loại.

Dịch phẩm Plato – Đối thoại Socratic 1 của dịch giả Nguyễn Văn Khoa, do Nhà xuất bản Tri Thức ấn hành năm 2011, là một sự đóng góp quan trọng vào việc phát triển nền văn hóa Việt Nam, bởi lẽ dịch phẩm này đã mang lại cho chúng ta những bản dịch khả tín các tác phẩm triết học của Plato, một triết gia hãy còn xa lạ đối với chúng ta. Điều đáng chú ý ở chỗ dịch phẩm này không đơn thuần là một sự phiên dịch, mà còn là một công trình nghiên cứu hết sức công phu về nền văn hóa và triết học Hy Lạp, cung cấp cho độc giả một kiến thức nền có hệ thống để có thể hiểu được các bản chính văn của dịch phẩm.

Sự đóng góp quan trọng thứ hai của dịch phẩm vào việc phát triển nền văn hóa nước nhà thể hiện ở chỗ nó đã mang đến cho độc giả một thứ tiếng Việt hết sức chuẩn mực bởi tính uyển chuyển, trong sáng và chính xác của nó. Khi đọc dịch phẩm này, độc giả Việt Nam ắt sẽ cảm thấy tự hào vì vẻ đẹp và sức sống mạnh mẽ của ngôn ngữ dân tộc, một ngôn ngữ không những làm nên những câu thơ tuyệt vời mà còn làm nên những tác phẩm triết học có tính tư biện cao, không những đầy lãng mạn mà còn rất lý tính.

Một dịch phẩm có chất lượng như dịch phẩm nói trên của dịch giả Nguyễn Văn Khoa có thể là niềm tự hào của bất cứ giải thưởng nào có vinh hạnh được trao cho nó.