Khai sáng và trưởng thành (phần 1)
Khai sáng và trưởng thành không thể tách rời. Cái này là điều kiện của cái kia. Anh không trưởng thành thì cũng không thể có nhu cầu khai sáng; ngược lại, không khai sáng thì không thể trưởng thành. Hai khái niệm này quyện chặt với nhau và có nghịch lý: cần khai sáng đã rồi hãy trưởng thành hay cần trưởng thành rồi mới khai sáng. Chúng ta không thể tách hai khái niệm này như thể là nguyên nhân và hậu quả một cách giản dị. Ngày hôm nay có cả một môn học …
Chuyên đề triết học
-
Triết lý về soạn tác
03/12/2013 00:31Niềm lạc thú tức thì mạnh mẽ nhất, cao hứng nhất, và thuần khiết nhất, theo tôi nghĩ được tìm thấy trong sự chiêm ngưỡng cái Đẹp. Thực ra, khi người ta nói đến cái Đẹp, nói một cách chính xác người ta không nói đến một phẩm chất như vẫn thường được giả định, mà nói đến một hiệu quả
-
Luận lý khí của Lê Quý Đôn
03/11/2013 22:29Nho học vốn là truyền thống của văn hoá Trung Quốc, nó có ảnh hưởng sâu sắc đối với dân tộc Hoa Hạ. Nhưng từ sau thế kỷ XII - XIII, Tân Nho học Tống Minh, còn gọi là lý học Tống Minh, được khởi nguồn từ Trung Quốc, không chỉ là dòng chảy văn hoá, nghệ thuật chính của
-
Trả lời bài "Cảnh cáo học phiệt" của Phan Khôi tiên sinh
27/10/2013 22:23Trước hết chữ « học phiệt » đó của tiên sinh tự đặt ra nghĩa là gì? Tiên-sinh cho nước ta có một bọn « học-phiệt » tức cũng như nước Tàu có bọn « quân phiệt », là một hạng người cũng sao có học vấn, có tư-tưởng, nhưng phải cái tánh tự-cao, tự phụ quá, dường như muốn chuyên chế dư-luận chỉ lên mặt làm thầy người ta, chớ không chịu người ta chỉ trích đến mình.
-
Triết thuyết Vaisùesïika
21/10/2013 08:47Vaisùesïika là một từ ngữ phát xuất từ chữ visùesïa. Chúng ta có ít nhất hai giải thích về ý nghĩa chữ này. Trên tổng quát, visùesïa có nghĩa là dị biệt hay đặc thắng, cho thấy khuynh hướng phân tích của hệ phái này. Hậu quả của khuynh hướng phân tích dẫn nó đến một đa nguyên thực tại luận.
Tác phẩm kinh điển
-
Những tập ghi chép triết học Epicurus (Tập thứ nhất)
28/10/2013 00:22Nguyên lý của triết học Epicurus là ở chỗ chứng minh rằng thế giới và tư duy là một cái gì đó có thể hình dung được, có thể có; mà luận cứ và nguyên tắc dùng làm cơ sở chứng minh cho điều đó và quy tụ mọi cái vào đó vẫn lại là bản thân [khả năng tồn tại cho bản thân mình] được biểu thị trong tự nhiên bởi nguyên tử, còn sự biểu hiện tinh thần của nó là sự ngẫu nhiên và sự tuỳ tiện.
-
Zarathustra đã nói như thế (kỳ 3)
20/10/2013 10:19Chính con người đã ban giá trị cho những sự vật để tự bảo tồn lấy mình, - chính con người là kẻ sáng tạo ra ý nghĩa vạn vật, một ý nghĩa nhân bản! Chính vì vậy họ tự gọi mình là “con người”, nghĩa là kẻ đo lường giá trị vạn vật
-
Tác phẩm để lại của Héraclite
21/09/2013 12:33Logos tuy vĩnh viễn tồn tại, thế nhưng trước khi nghe người ta nói đến nó, hoặc là lần đầu tiên sau khi nghe người ta nói đến nó, đều không thể hiểu nó. Tuy rằng vạn vật đều ra đời dựa vào Logos, thế nhưng khi chúng ta dùng lời nói hoặc sự thực để phân biệt từng sự
-
Các nguyên lý của triết học pháp quyền (kỳ 3)
20/09/2013 08:33sự tự do của ý chí chỉ là sự tùy tiện vốn bao hàm hai phương diện: một mặt, là sự phản tư tự do trừu tượng hóa khỏi mọi sự, và, mặt khác, là sự lệ thuộc vào một nội dung hay một chất liệu được mang lại từ bên trong hay từ bên ngoài.
Thuật ngữ triết học
-
Logos
11/10/2013 12:49Logos (từ chữ λέγω lego "tôi nói" ) là một thuật ngữ quan trong trong triết học, phân tâm học, tu từ học và tôn giáo. Nguyên nghĩa của từ này là “cơ sở”, “biện hộ”, “ý kiến”, “dự tính”, “ngôn từ”, “lời nói”, nghiên cứu”, “lý tính”. Nó trở thành một thuật ngữ triết học
-
Chủ nghĩa hậu hiện đại (Anh: Postmodernism)
23/09/2013 15:15Thuật ngữ “Hậu hiện đại” (Postmodern) lần đầu tiên được dùng khoảng những năm 1870. John Watkins Chapman gợi ý “một phong cách hội họa Hậu hiện đại” như là một phương cách vượt ra khỏi chủ nghĩa Ấn tượng Pháp.
-
Thuyết cấu trúc (Anh: Structuralism)
23/09/2013 00:01Thuyết cấu trúc là một hệ hình lý thuyết khẳng định rằng các yếu tố của nền văn hóa phải được hiểu trong mối quan hệ của chúng với một hệ thống hay cấu trúc bao quát, rộng hơn. Nó được dùng để làm bộc lộ ra các cấu trúc làm cơ sở cho tất cả những gì con người làm, suy nghĩ, tri giác, cảm nhận.
-
![Giáo hội / Nhà thờ [Đức: Kirche; Anh: Church]](/resources/uploaded/TrietHoc/commonpage/giao-hoi-nha-tho-duc-kirche-anh-church-281_635154077750150000.jpg "Giáo hội / Nhà thờ [Đức: Kirche; Anh: Church]")
Giáo hội / Nhà thờ [Đức: Kirche; Anh: Church]
22/09/2013 00:42Cách hiểu của Kant về giáo hội có thể được đặt trong ngữ cảnh rộng của khoa giáo hội học Tin lành. Điều này trước hết liên quan đến những vấn đề về mối quan hệ giữa giáo hội với những tín đồ và với nhà nước. Cách xử lý của Kant về hai vấn đề này trong TG và SHHĐL cho thấy
Di sản triết học
-
Đẹp là gì? (kỳ 2)
29/10/2013 22:42Muốn biết tính chất đẹp thế nào, phải nên biện biệt, không nên lẫn cái đẹp với nhiều cái khá, như sự thích, sự ích lợi, sự thực, sự “lành”. Cái đẹp đối với bấy nhiêu cái có quan hệ một cách rất mật thiết, những không phải là giống với bấy nhiêu cái. Nay ta xét sự quan hệ ấy ra làm sao.
-
"Tìm cội nguồn của ngôn ngữ và ý thức" của Trần Đức Thảo
26/10/2013 20:46Nhà triết học người Việt này không phải là một người xa lạ đối với các độc giả của tạp chí “La Pensée”. Các bài báo được ông công bố vào những năm 1960 - 1970 trong các số 147, 148, 149 của tạp chí của chúng ta làm nên chương đầu của công trình mà chúng tôi đang điểm.
-
Hiện tượng học là gì? (kỳ 5)
25/10/2013 23:38Con người không phải là một tinh thần thuần túy như thần linh và cũng không phải là một linh hồn « ở trong » thân xác, nhưng con người là một sinh hoạt tại thế, cho nên thân xác không còn là một sự vật nhưng đó là chính bản thân tôi. Sinh hoạt chưa phản tỉnh đi trước sinh hoạt phản tỉnh, và sinh hoạt tại thế có trước suy tư.
-
Nói chuyện triết lý (kỳ 1)
11/10/2013 10:46Ông Đào Duy Anh định nghĩa chữ triết là trí đức: triết là sophia của tiếng la tinh, và sagesse của tiếng pháp. Nhưng có lẽ hiểu thế cũng chưa đủ. Trong chữ “triết” ta thấy một ý quan trọng: ấy là ý niệm về giá trị. Triết học là khoa học tìm biết giá trị của sự vật
Bản tin triết học
-
Khai sáng và trưởng thành (phần 1)
12/12/2013 21:56Khai sáng và trưởng thành không thể tách rời. Cái này là điều kiện của cái kia. Anh không trưởng thành thì cũng không thể có nhu cầu khai sáng; ngược lại, không khai sáng thì không thể trưởng thành. Hai khái niệm này quyện chặt với nhau và có nghịch lý: cần khai sáng đã rồi hãy trưởng thành hay cần trưởng thành rồi mới khai sáng.
-
Bùi Giáng: Triết gia và thi sĩ
06/12/2013 22:10Bút pháp và thơ của Bùi Giáng thoạt đầu xuất phát từ cội nguồn Thơ Mới. Nhưng, do một sự tương ứng sâu thẳm nào đó và cũng là một cơ duyên, việc Bùi Giáng tiếp cận và tiếp thu tư tưởng, nhất là triết học về nghệ thuật, của Heidegger, theo chúng tôi, là một trường hợp khá hy hữu: nó thanh tân, trọn vẹn và chung thủy đến lạ thường.
-
Giáo dục công dân và nền dân chủ
28/11/2013 20:56Đúng theo tinh thần triết học giáo dục của Aristoteles, các đức tính chính trị nói trên không phải là phẩm tính tự nhiên, mà phải được sở đắc dần dần qua sự "rèn tập thành thói quen" trong bối cảnh và thực tiễn chính trị, xã hội tương ứng.
-
Biết để làm - hiểu để dạy
26/11/2013 14:55Ta đã biết bốn xác tín của thuyết duy thực: 1. ta đang sống trong thế giới có thực; 2. thế giới ấy độc lập với việc ta có "sử dụng" nó hay không; 3. ta có thể nhận thức về nó một cách vững chắc; và 4. nhận thức ấy là cơ sở đáng tin cậy trong việc định hướng hành động của ta.