Triết học nghệ thuật
-
Chú giải dẫn nhập Năng lực phán đoán mục đích luận (§62-68)
17/03/2020 22:44BÙI VĂN NAM SƠN || Để dễ hiểu phần này, ta nên nhớ lại phần Phân tích pháp về cái đẹp trước đây, nhất là ở tiết 3 về phương diện tương quan với các mục đích. Ở đó, Kant đã giới thiệu khái niệm về mục đích và về tính hợp mục đích cùng với
-
Phân tích pháp về năng lực phán đoán mục đích luận
15/03/2020 18:05IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Mọi hình thể hình học được vẽ ra theo một nguyên tắc cho thấy một tính hợp mục đích khách quan đa dạng và thường được thán phục về tính khả dụng
-
Về tính hợp mục đích khách quan của tự nhiên
13/03/2020 21:22IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Dựa theo các nguyên tắc tiên nghiệm, ta có lý do chính đáng để giả định một tính hợp mục đích chủ quan ở trong giới Tự nhiên nơi những quy luật đặc thù của nó nhằm
-
Chú giải dẫn nhập Biện chứng pháp của năng lực phán đoán thẩm mỹ (§55-60)
10/03/2020 20:22BÙI VĂN NAM SƠN || Kant hiểu “Biện chứng pháp” là sự xung đột giữa các phán đoán có yêu sách về tính phổ biến tiên nghiệm. Anh A muốn đi uống bia, anh B muốn đi xem phim, sự bất đồng này không đủ để tạo nên một sự xung đột hay nghịch lý
-
Biện chứng pháp của năng lực phán đoán thẩm mỹ
09/03/2020 19:55IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || sự Phê phán siêu nghiệm về sở thích chỉ bao gồm một bộ phận có thể mang tên là một biện chứng pháp của năng lực phán đoán thẩm mỹ là trong chừng mực tìm thấy được
-
Chú giải dẫn nhận chương Phân tích pháp về cái đẹp và cái cao cả (§43-54)
08/03/2020 14:43BÙI VĂN NAM SƠN | Đúng theo tinh thần của chữ “Phê phán” (Kritik) trong tiếng Đức bắt nguồn từ gốc Hy Lạp “krinein” là “biện biệt, phân biệt”, Kant lại làm công việc đầu tiên của lý luận nghệ thuật là phân biệt khái niệm này với các khái niệm khác
-
Sự diễn dịch những phán đoán thẩm mỹ thuần túy (§43-54)
05/03/2020 10:47IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Nghệ thuật khác với Tự nhiên giống như việc tạo tác khác với việc vận hành hay tác động nói chung; và sản phẩm hay kết quả của nghệ thuật và của Tự nhiên khác nhau như giữa
-
Chú giải dẫn nhập Phân tích pháp về cái cao cả (§30-42)
04/03/2020 10:00BÙI VĂN NAM SƠN || “Phân tích pháp”, như đã biết, làm công việc “tháo rời” các hình thức phán đoán ra thành những phương diện hay những yếu tố cấu thành. Do đó, hai phần Phân tích pháp trước đây đã cho thấy các phán đoán về
-
Sự diễn dịch những phán đoán thẩm mỹ thuần túy (§30-42)
02/03/2020 09:21IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Yêu sách của một phán đoán thẩm mỹ về tính giá trị phổ biến đối với mọi chủ thể – với tư cách là một phán đoán dựa vào một nguyên tắc tiên nghiệm nào đó
-
Chú giải dẫn nhập Phân tích pháp về cái cao cả (§23-29)
01/03/2020 19:22BÙI VĂN NAM SƠN | Theo Kant, khái niệm về cái cao cả không phải là khái niệm bộ phận của cái đẹp mà là một phạm trù thẩm mỹ độc lập. Vì thế, ông dành cho cái cao cả một phần nghiên cứu riêng trong Phân tích pháp.
-
Nhận xét chung về sự trình bày phán đoán thẩm mỹ phản tư
01/03/2020 11:29IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Kết quả rút ra từ sự trình bày cho đến nay về cả hai loại phán đoán thẩm mỹ [về cái đẹp và cái cao cả] có thể tóm tắt trong hai định nghĩa ngắn gọn sau đây
-
Phân tích pháp về cái cao cả: Cái cao cả theo cách năng động của Tự nhiên
29/02/2020 09:40IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Giới Tự nhiên, được xem như là mãnh lực ở trong phán đoán thẩm mỹ, nhưng không có quyền lực (Gewalt) thống trị trên ta, chính là cao cả một cách năng động (dynamisch-erhaben)
-
Phân tích pháp về cái cao cả: Cái cao cả theo cách toán học
28/02/2020 09:07IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Cao cả là cái gì mà năng lực đơn thuần của sự suy tưởng minh chứng [sự có mặt của] một quan năng của tâm thức vượt hẳn lên mọi tiêu chuẩn hay thước đo của giác quan
-
Phân tích pháp về cái cao cả
28/02/2020 08:55IMMANUEL KANT (1724-1804) | BÙI VĂN NAM SƠN dịch và chú giải || Cái đẹp trùng hợp với cái cao cả ở chỗ cả hai đều làm hài lòng trên cơ sở của chính mình. Ngoài ra còn ở chỗ: cả hai đều không lấy một phán đoán của giác quan lẫn một phán đoán
-
Chú giải dẫn nhập Phân tích pháp về cái đẹp và cái cao cả (§10-17)
24/02/2020 10:51BÙI VĂN NAM SƠN | Nhan đề của tiết 3 về Phân tích pháp đối với cái đẹp nghiên cứu về sự tương quan giữa các mục đích ở trong phán đoán sở thích. Đến nay, Kant chưa nhắc đến khái niệm “mục đích” (Zweck) và “tính hợp mục đích” (Zweckmäbigkeit)
-
Phân tích pháp về cái đẹp - Phương diện thứ ba
24/02/2020 10:46IMMANUEL KANT (1724-1804) | Bùi Văn Nam Sơn dịch và chú giải || Vẻ đẹp (Schönheit) là hình thức của tính hợp mục đích của một đối tượng, trong chừng mực tính hợp mục đích ấy được tri giác mà không có hình dung nào về một mục đích [khách quan] nơi đối tượng